Αυτοκτονικός ιδεασμός 2/2 (συνέχεια από το προηγούμενο) ...

ΒΙΒΗ ΠΕΤΜΕΖΑ Ψυχολόγος (xronos gr)

-

προηγούμενο (Αυτοκτονικός ιδεασμός 1/2)

Η αυτοκτονία είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο και δεν προκαλείται από ένα και μόνο αίτιο. 

Ποιοι είναι όμως οι παράγοντες κινδύνου της αυτοκτονίας;

• ▶ Από πλήθος ερευνών έχει φανεί πως τα άτομα που αυτοκτονούν συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή είναι ασθενείς χρόνιων ή ανίατων παθήσεων. Στο 90% των περιπτώσεων, είναι παρούσα μια διαταραχή, με συνηθέστερη κατηγορία τις διαταραχές συναισθήματος (κατάθλιψη, γενικευμένη αγχώδης διαταραχή) 

• ▶ Ο αμέσως επόμενος επιβαρυντικός παράγοντας είναι η χρήση ουσιών και πολύ περισσότερο η εξάρτηση από ουσίες

• ▶ Η έλλειψη ελπίδας, η απόγνωση, μία διαπροσωπική απώλεια, στρεσογόνοι παράγοντες όπως μία αποβολή, μία μετακόμιση, μία αποτυχία, αλλά και χρόνιες διαπροσωπικές συγκρούσεις συνδέονται με μεγαλύτερες πιθανότητες αυτοκτονίας 

• ▶ Η οικογενειακή κατάσταση είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας κινδύνου καθώς τα ποσοστά αυτοκτονιών παντρεμένων ατόμων είναι σαφώς μικρότερα από άτομα που δεν έχουν παντρευτεί, είναι διαζευγμένοι ή χήροι. Η μοναξιά είναι πολύ συχνή σε άτομα που αυτοκτονούν ενώ και η επαγγελματική κατάσταση είναι μεγάλης σημασίας 

Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει την υπάρχουσα κρίση ως την αιτία της αύξησης κατά 40% των αυτοκτονιών στη χώρα μας τους 5 πρώτους μήνες του 2011 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010;

Η απάντηση είναι σαφέστατα όχι. Ωστόσο, οι συνέπειες της κρίσης είναι δυνατό να συνιστούν εκλυτικό παράγοντα για απόπειρα αυτοκτονίας. Πως όμως αυτό συμβαίνει:

Η μεταβλητότητα, η αβεβαιότητα, η απουσία εσωτερικού ελέγχου, η αδυναμία σχεδιασμού πλάνου ζωής, η απώλεια, η θλίψη, η απογοήτευση, ο θυμός, η οργή, η απόγνωση, συμβάλλουν άμεσα στη διαμόρφωση αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Άνθρωποι μεταξύ 40-55 του ενεργού πληθυσμού ξαφνικά έχουν δυσκολία όχι μόνο να αποπληρώσουν τα χρέη τους, αλλά και να συντηρήσουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους. Νέοι με σπουδές και όρεξη να προσφέρουν και να δημιουργήσουν, δεν έχουν καν την ευκαιρία να διοχετεύσουν αυτές τις γνώσεις και τη δημιουργικότητά τους, δεν έχουν καν την πολυτέλεια να ονειρεύονται.

Επιπλέον, οι κοινωνικές αλλαγές, όπως η αύξηση των αστέγων και των νεόπτωχων, το αυξημένο κόστος υγειονομικής περίθαλψης, η εξασθένηση των οικογενειακών δεσμών, η μετανάστευση σε αστικές περιοχές προς αναζήτηση εργασίας, η ανισοκατανομή του εισοδήματος, η αυξημένη εγκληματικότητα και η αδυναμία ειρηνικών διαδηλώσεων δημιουργούν στους πολίτες το αίσθημα της αδικίας και του ότι είναι απροστάτευτοι οι ίδιοι και οι περιουσίες τους.

Οι παραπάνω στρεσογόνοι παράγοντες, σε συνδυασμό με την ύπαρξη ψυχοπαθολογίας, εξαρτήσεων που προϋπήρχαν, χαμηλής αυτοεκτίμησης, χαμηλής ανοχής στη ματαίωση και  ενδοοικογενειακών συγκρούσεων μπορεί να αναδείξουν, να ενισχύσουν ή να προκαλέσουν τον αυτοκτονικό ιδεασμό. 

Σημάδια κινδύνου

70% όλων των ανθρώπων που κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας δίνουν κάποια ένδειξη των σκοπών τους πριν αποπειραθούν. Πολλοί μεταδίδουν άμεσα τις προθέσεις τους λέγοντας: «θέλω να πεθάνω» ή «δεν ξέρω πόσο καιρό ακόμα μπορώ να αντέξω αυτή τη κατάσταση». Άλλοι σε μία τέτοια κρίση μπορεί να υπαινιχθούν κάποιο λεπτομερές σχέδιο αυτοκτονίας. Γενικά προτάσεις που φανερώνουν συναισθήματα κατάθλιψης, μεγάλης μοναξιάς, απελπισίας μαρτυρούν αυτοκτονικές σκέψεις. Επίσης, συχνά οι άνθρωποι που σκέφτονται την αυτοκτονία παρουσιάζουν εξωτερικές αλλαγές στην συμπεριφορά τους. Μπορεί να προετοιμάζονται για το θάνατό τους χαρίζοντας αγαπημένα αντικείμενα, φτιάχνοντας τη διαθήκη της ή τακτοποιώντας εκκρεμότητες. Πιθανόν να απομακρύνονται από τους δικούς τους, να αλλάζουν συνήθειες διατροφής ή ύπνου ή να χάνουν το ενδιαφέρον τους για προσφιλείς δραστηριότητες ή σχέσεις τους. Μία ξαφνική έντονη ευφορία μπορεί επίσης να είναι σημάδι κινδύνου, καθώς ίσως σηματοδοτεί ότι το άτομο βιώνει ήδη ένα συναίσθημα ανακούφισης ότι τα προβλήματά του θα τελειώσουν σύντομα.

Είναι απαραίτητο όλοι εμείς να ζητήσουμε άμεσα τη γνώμη κάποιου ειδικού αμέσως μόλις γίνουν αντιληπτά τα πρώτα σημάδια.

Για το τέλος θα ήθελα να τονίσω το εξής:

Οι άνθρωποι που έχουν έναν έντονο αυτοκτονικό ιδεασμό κι έχουν ακόμη κι ένα έτοιμο πλάνο θανάτου για το πως θα το κάνουν, δεν καταφεύγουν σε αυτό το διάβημα απλά και μόνο επειδή βαριούνται να ζήσουν άλλο ή δεν θέλουν να ζήσουν άλλο. Οι άνθρωποι ΔΕΝ θέλουν να πεθάνουν, θέλουν να σκοτώσουν τον πόνο που έχουν μέσα τους, γιατί δεν μπορούν άλλο να τον αντέξουν!

Ναι, όλα μπορεί να φαίνονται μαύρα εκείνη την ώρα, όπως όταν ένα πυκνό και σκοτεινό σύννεφο σκεπάζει τον ήλιο. Το σύννεφο όμως, δεν φεύγει κάποια ώρα; Είναι δυνατόν να κρύβει για πάντοτε τον ήλιο; 

Γραμμή βοήθειας για τον αυτοκτονικό ιδεασμό: 1018 (λειτουργεί 24 ώρες τη μέρα , 7 μέρες την εβδομάδα)

 xronos gr