Μεθάνιο στον Αρκτικό Ωκεανό (Συγκεντρώσεις του αερίου εκλύονται από τις ρωγμές των πάγων προβληματίζοντας τους ειδικούς)...

Λαλίνα Φαφούτη (tovima gr)

-

Μια αναπάντεχη ανακάλυψη ενδέχεται να αλλάξει τα μοντέλα των κλιματολόγων για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ερευνητές της NASA διαπίστωσαν ότι από τις ρωγμές των πάγων που λιώνουν στον Αρκτικό Ωκεανό εκλύεται μεθάνιο, ένα αέριο του θερμοκηπίου πολύ πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα.

Εως τώρα οι ειδικοί αγνοούσαν ότι ο βόρειος παγωμένος ωκεανός μπορεί να κρύβει στα νερά του μεθάνιο, η παρουσία του αερίου είναι όμως αισθητή πέραν πάσης αμφιβολίας. Αυτό σημαίνει ότι το λιώσιμο των πάγων ενδέχεται να απελευθερώσει στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες μεθανίου που οι επιστήμονες δεν «υπολόγιζαν» στα μοντέλα τους και οι οποίες θα επιταχύνουν τη διαδικασία της θέρμανσης της Γης.

Μετρήσεις με αεροπλάνο

Ο Ερικ Κορτ του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης της NASA και οι συνεργάτες του έκαναν μετρήσεις στην ατμόσφαιρα πετώντας σε χαμηλό υψόμετρο επάνω από τον Αρκτικό Ωκεανό με ερευνητικό αεροσκάφος από το 2009 ως το 2010. Κατέγραψαν αυξημένα επίπεδα μεθανίου – περίπου 1,5% μεγαλύτερα από το φυσιολογικό – στον 82^ο παράλληλο, στα βόρεια των θαλασσών Τσούκτσι και Μποφόρ.

Οπως περιγράφουν στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature Geoscience», οι υψηλές συγκεντρώσεις του αερίου του θερμοκηπίου παρατηρήθηκαν κοντά στην επιφάνεια του ωκεανού, κυρίως στις περιοχές όπου ο πάγος είχε υποστεί ρωγμές ή είχε σπάσει.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, στα σημεία όπου καταγράφηκαν οι υψηλές συγκεντρώσεις, περίπου 2 mg μεθανίου απελευθερώνονται καθημερινά από τα νερά του ωκεανού. Ορισμένες από αυτές τις περιοχές βρίσκονται κοντά σε μονάδες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, όμως η παρουσία του μεθανίου, δεδομένης της κατεύθυνσης των ανέμων, δεν μπορεί να αποδοθεί σε αυτές τις δραστηριότητες.

Αγνωστος μηχανισμός

Η ακριβής πηγή προέλευσης του μεθανίου δεν είναι γνωστή. Οι ειδικοί γνώριζαν ως τώρα ότι οι τούνδρες των αρκτικών περιοχών κρύβουν παγιδευμένο μέσα στο μόνιμα παγωμένο έδαφός τους άφθονο μεθάνιο. Η έντονη παρουσία του αερίου όμως και στους παγωμένους ωκεανούς δεν ήταν κάτι το οποίο υπολόγιζαν στα μοντέλα τους.

Στα νερά της επιφάνειας των ωκεανών εμφανίζονται συχνά αυξημένες συγκεντρώσεις μεθανίου το οποίο παράγεται από  βακτήρια που προσπαθούν να επιβιώσουν όταν δεν βρίσκουν άφθονα νιτρώδη θρεπτικά συστατικά. Αν και οι συγκεντρώσεις αυτές σταδιακά διαλύονται στις περισσότερες θάλασσες, οι ερευνητές της NASA θεωρούν ότι εδώ βρίσκεται ίσως μια πιθανή εξήγηση για τα ευρήματά τους.

Αυτό γιατί στον Αρκτικό Ωκεανό τα νερά είναι πολύ κρύα και δεν αναδεύονται ιδιαίτερα, οπότε η επιφάνειά τους μένει σχετικά στάσιμη. Ετσι το μεθάνιο κατά κάποιον τρόπο παγιδεύεται εκεί σε όλο και μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αντί να διαλυθεί ή να «φαγωθεί» από βακτήρια όπως θα συνέβαινε σε άλλες θάλασσες.

Ανησυχία αν τα ευρήματα επιβεβαιωθούν

Σε κάθε περίπτωση οι συγγραφείς της μελέτης εκφράζουν την ανησυχία τους. «Είναι πιθανό καθώς μεγάλες περιοχές πάγου λιώνουν αφήνοντας ακάλυπτο όλο και περισσότερο νερό, η παραγωγή του μεθανίου να αυξηθεί οδηγώντας σε μεγαλύτερες εκπομπές» τόνισε ο κ. Κορτ.

Ο ερευνητής παραδέχθηκε ότι οι ποσότητες του αερίου του θερμοκηπίου που παρατηρούνται τώρα δεν είναι πολύ μεγάλες, τόνισε όμως ότι δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι ακριβώς κρύβεται κάτω από τον πάγο. «Αν και τα επίπεδα που ανιχνεύσαμε δεν είναι πολύ υψηλά» ανέφερε «η ενδεχόμενη περιοχή προέλευσής τους, ο Αρκτικός Ωκεανός, είναι τεράστιος, επομένως τα ευρήματά μας ενδέχεται να απεικονίζουν μια καινούργια και αισθητή παγκόσμια πηγή μεθανίου».

Αλλοι κλιματολόγοι επισημαίνουν ότι τα ευρήματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και από άλλες μετρήσεις. Αναγνωρίζουν όμως ότι αν αποδειχθεί ότι υπάρχει διαρροή μεθανίου σε όλη την Αρκτική τότε ενδεχομένως θα πρέπει να μιλάμε για μια νέα «θετική ανάδραση» η οποία θα ενισχύσει ακόμη περισσότερη την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη.

tovima gr