Για έναν... σύγχρονο μύθο ...

Του ΜΠΑΜΠΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ(neoskosmos com)

-

ΟΙ μύθοι, (ή τα παραμύθια αν θέλετε) έκαναν τα πρώτα αβέβαια βήματά τους  χέρι-χέρι με τους ανθρώπους.

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για τις αρχέγονες συμβολικές επινοήσεις υπέρβασης της πραγματικότητας του φυσικού χώρου και το παρθενικό άλμα των ανθρώπων να επεκτείνουν τα όρια των δυνατοτήτων τους. 

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, οι μύθοι αποτελούν και την πρώτη ερμηνεία των ανθρώπων για το «άγνωστο», αλλά ταυτόχρονα και μια προσπάθεια συμφιλίωσης (και αποδοχής) της ανθρώπινης μοίρας.

ΤΕΛΟΣ και για να μην ξεχνιόμαστε, οι μύθοι είναι αυτοί που διαμόρφωσαν το συλλογικό μας φαντασιακό και συνέβαλαν τα μέγιστα στη διαιώνιση της ιστορίας της ανθρωπότητας μέσω της αφήγησης.

ΟΙ αρχαίοι Έλληνες συγκαταλέγονται μεταξύ των τότε λαών που αντιλήφθησαν τη μεγάλη δύναμη που έκρυβαν οι μύθοι, γι’ αυτό και βάλθηκαν να τους πλουτίσουν και, στη συνέχεια, να τους ερμηνεύσουν και να τους κάνουν κτήμα ολόκληρης της ανθρωπότητας.

ΚΑΙ ο λόγος που μύθοι, όπως αυτός του Οιδίποδα και της Μήδειας, για παράδειγμα, παραμένουν διαχρονικά αξεπέραστοι είναι, γιατί φέρουν μέσα τους όλα τα συγκρουσιακά στοιχεία που συνθέτουν την ανθρώπινη φύση.

ΣΗΜΕΡΑ θα μιλήσουμε για έναν από τους πιο σύγχρονους μύθους του κόσμου μας: για τον μύθο του «αβύθιστου» «Τιτανικού», που όσο περνούν τα χρόνια «εμπλουτίζεται» με περισσότερα στοιχεία.

Ο «Τιτανικός», μια από τις πιο συναρπαστικές ιστορίες των τελευταίων εκατό χρόνων, συνεχίζει να μας απασχολεί, γιατί εστιάζει (με ακρίβεια) στο σημείο που ο άνθρωπος συναντάται με τα όριά του και έρχεται αντιμέτωπος με τη μοίρα του.

ΔΕΝ ήταν μόνο το μεγαλύτερο τεχνολογικό επίτευγμα της εποχής του -μιας εποχής που σηματοδότησε τον αιώνα που έλαβαν χώρα (σε όλα τα μέτωπα) συνταρακτικές αλλαγές και ήλθαν τα πάνω κάτω- αλλά και το μεγαλύτερο σε μέγεθος υπερωκεάνιο που είχε κατασκευαστεί έως τότε.

Η πολυτέλειά του ήταν παροιμιώδης, όπως και η προτίμηση που του έδειξαν αρκετοί μεγιστάνες της εποχής, ενώ η ταχύτητά του προσέλκυε ακόμα και φτωχούς μετανάστες που ήθελαν να φτάσουν στη «Γη της Επαγγελίας» (Αμερική) μια ώρα αρχύτερα.

ΤΟ μύθο τον κάνει ακόμα πιο γοητευτικό το γεγονός ότι επρόκειτο για το παρθενικό του ταξίδι και το δράμα κορυφώνεται με το χαρακτηρισμό του «αβύθιστου» που του είχε δοθεί πριν ακόμα τελειώσει η ναυπήγησή του στο Μπέλφαστ της Ιρλανδίας.

Ο «αβύθιστος», λοιπόν, «Τιτανικός» βυθίσθηκε σε χρόνο-ρεκόρ στο παρθενικό του ταξίδι, μια κρύα νύχτα του Απρίλη, καταμεσής του Ατλαντικού Ωκεανού   παίρνοντας  ως «ομήρους» (προκειμένου να περάσει στην αθανασία) 1523 ψυχές.

ΑΣ ακολουθήσουμε, όμως, το πρώτο και τελευταίο ταξίδι του «Τιτανικού» και ας αρχίσουμε απ’ όσα προηγήθηκαν και που συνέβαλαν στο να πάρει ο μύθος τις διαστάσεις (και την αίγλη) που έχει σήμερα.

ΔΥΟ χρόνια πριν το ναυάγιο και ενώ η βρετανική εταιρία White Star Line ετοίμαζε τα σχέδια για τη ναυπήγηση του «Τιτανικού», από έναν παγετώνα της  Γροιλανδίας, αποκολλήθηκε ένα τεράστιο παγόβουνο.

ΧΩΡΙΣ καθυστέρηση (και... άδεια από το βρετανικό νηολόγιο!) άρχισε να «κατηφορίζει» τον Ατλαντικό, προκειμένου να προλάβει το ραντεβού που του είχε «κλείσει η μοίρα» με τον «Τιτανικό» καταμεσής του Ωκεανού.

ΣΤΟ μεταξύ και ενώ το υπερωκεάνιο ναυπηγείται και το παγόβουνο ταξιδεύει νοτιότερα με ταχύτητα 6 μιλίων το 24ωρο, η πατρίδα μας βρισκόταν εν τω μέσω των Βαλκανικών Πολέμων.

ΛΙΓΟ ο πόλεμος και από κοντά η φτώχεια που μάστιζε την ελεύθερη Ελλάδα ανάγκαζαν πολλούς νέους τότε (όπως και σήμερα!) να προσπαθούν να μεταναστεύσουν στην Αμερική.

ΠΟΥΘΕΝΑ αλλού ο πυρετός της μετανάστευσης δεν είχε φτάσει τόσο ψηλά όσο στην Πελοπόννησο. Κόσμος και κοσμάκης έφυγε την εποχή εκείνη. Μεταξύ αυτών και ο παππούς μου (πατέρας του πατέρα μου).

ΣΧΕΔΙΑ να φύγουν για την Αμερική έκαναν και τέσσερις νέοι από το χωριό Άγιος Σώστης, του Δήμου Είρας στην Μεσσηνίας. Πρόκειται για τον 18χρονο Βασίλη Καταβέλο, τον 33χρονο Παναγιώτη Λυμπερόπουλο και τα αδέλφια Απόστολο και Δημήτρη Χρονόπουλο, 26 και 21 ετών αντίστοιχα.
                        
ΜΕΣΩ Μασσαλίας, έφτασαν στην Αγγλία και αποφάσισαν να ταξιδέψουν με το «θαύμα» της εποχής, τον «Τιτανικό», μιας και το εισιτήριο της τρίτης θέσης δεν ήταν ακριβό, όπως τους συμβούλεψε ο Λυμπερόπουλος, που ήταν «πολυταξιδεμένος» μιας και επέστρεφε στην Αμερική όπου είχε μεταναστεύσει σε ηλικία 18 χρονών.

ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ, αρκετοί από τους 2.228 επιβάτες να μην αποφάσιζαν να ταξιδέψουν με τον «Τιτανικό», αν είχαν αδυναμία στα βιβλία επιστημονικής φαντασίας, που έκαναν τότε τα πρώτα λογοτεχνικά βήματά τους, μετά την τεράστια επιτυχία των βιβλίων του Ιουλίου Βερν, που ακόμα θεωρείται «πατέρας» του είδους.

ΤΟ 1898, ένας περιθωριακός συγγραφέας, ονόματι Μόργκαν Ρόμπερτσον, σκάρωσε ένα μυθιστόρημα για ένα φανταστικό υπερωκεάνιο, πολύ μεγαλύτερο απ’ όσα είχαν ποτέ κατασκευαστεί.

Ο Ρόμπερτσον γέμισε το καράβι του με πλούσιους και αυτάρεσκους ανθρώπους και, στη συνέχεια, το βύθισε μια κρύα απριλιάτικη νύχτα σε μια πρόσκρουση με ένα παγόβουνο.

ΑΥΤΟ έδειξε, κατά κάποιο τρόπο, την ματαιότητα των πάντων και, πράγματι, όταν δημοσιεύτηκε εκείνη τη χρονιά έφερε τον τίτλο «Ματαιότητα».

ΔΕΚΑΤΕΣΣΕΡΑ χρόνια αργότερα, η βρετανική εταιρία White Star Line κατασκεύασε ένα πλοίο αξιοσημείωτα όμοιο με εκείνο του μυθιστορήματος του Ρόμπερτσον.

ΤΟ νέο πλοίο (ο «Τιτανικός» δηλαδή) είχε εκτόπισμα 66.000 τόνους, ενώ του Ρόμπερτσον 70.000. Το πραγματικό πλοίο είχε μήκος 882,5 πόδια, ενώ το φανταστικό 800.

ΚΑΙ τα δύο είχαν τρεις προπέλες και μπορούσαν να πλεύσουν 24-25 ναυτικούς κόμβους. Και τα δύο μπορούσαν να μεταφέρουν 3.000 άτομα και οι σωσίβιες λέμβοι τους αρκούσαν για ένα ποσοστό αυτού του αριθμού. Αυτό, όμως, διόλου δεν φαινόταν να ενοχλεί, αφού και τα δύο χαρακτηρίζονταν «αβύθιστα»!

ΝΑ σημειώσουμε εδώ ότι ο Ρόμπερτσον είχε ονομάσει το φανταστικό του πλοίο «Τιτάνα», ενώ η White Star Line, ονόμασε το δικό της «Τιτανικό»!

ΤΟΝ πραγματικό «Τιτανικό» διάλεξαν να διασχίσουν τον Ατλαντικό και οι τέσσερις συμπατριώτες μας από τη Μεσσηνία, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στην Αμερική, που ήδη είχε αρχίσει να απογειώνεται βιομηχανικά και να θέτει τα θεμέλια για να γίνει σε λίγες δεκαετίες από τότε η πρώτη υπερδύναμη του πλανήτη.

ΚΑΝΕΙΣ από τους τέσσερις, ούτε και ο «πολυταξιδεμένος» Λυμπερόπουλος, δεν γνώριζαν το «προφητικό» βιβλίο του Ρόμπερτσον, ούτε βέβαια είχαν υπόψη τους ότι το παγόβουνο ήταν... αποφασισμένο να δώσει το παρών του στο ραντεβού με το υπερωκεάνιο που θα επέβαιναν.

Η αντίστροφη μέτρηση για τον «Τιτανικό» και τη πραγμάτωση της «προφητείας» άρχισε στο Πλύμουθ της Νότιας Αγγλίας όταν το πλοίο έβαλε πλώρη στις 10 Απριλίου το 1912 για την Αμερική.

ΤΟ παγόβουνο, σιγά αλλά σταθερά, και με τη βοήθεια των θαλάσσιων ρευμάτων  συνέχιζε το ταξίδι που άρχισε πριν δύο χρόνια.

ΤΕΣΣΕΡΙΣ μέρες χρειάστηκε ο «Τιτανικός», για να συναντηθεί με το παγόβουνο το οποίο και είχε χάσει τα τρία τέταρτα του βάρους του από τότε που ξεκίνησε.

ΠΑΡΑ τη «δίαιτα» που έκανε στο ταξίδι, του είχαν απομείνει και 500.000 τόνοι, αρκετοί για να «ξεκοιλιάσουν» στην κυριολεξία το πλοίο. 

ΚΑΝΕΙΣ από τους επιβάτες, ούτε τα παλληκάρια από τον Άγιο Σώστη, που βρίσκονταν πάνω στο πλοίο δεν ανησυχούσε μέχρι τα μεσάνυχτα της 14ης Απριλίου που ο Τιτανικός συναντήθηκε με τη παγωμένη του μοίρα.

ΓΙΑΤΙ να ανησυχήσουν άλλωστε; Η θάλασσα ήταν ήρεμη σαν λίμνη και το πλοίο ήταν «αβύθιστο».

ΣΕ δύο ώρες από τη στιγμή της πρόσκρουσης το καράβι κόπηκε στα δύο και καταποντίστηκε μαζί με εκατοντάδες επιβάτες που δεν πρόλαβαν να το εγκαταλείψουν.

ΤΟ... ταξίδι για τον βυθό ήταν πολύ πιο σύντομο. Μαζί του στον υγρό τάφο πήρε τρεις από τους τέσσερις συμπατριώτες μας.

Ο 33χρονος Παναγιώτης Λυμπερόπουλος, που γνώριζε και λίγα αγγλικά κατάφερε να βρει ένα σωσίβιο, να πηδήξει στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού και κολυμπώντας να φτάσει σε μια λέμβο.

ΔΥΣΤΥΧΩΣ, όμως, η βάρκα παρασύρθηκε από τα θαλάσσια ρεύματα και βρέθηκε δύο μήνες αργότερα σε μια ακτή του Καναδά. Όλοι οι επιβάτες, δεμένοι πάνω στη βάρκα από τις ζώνες τους ήταν νεκροί.

Η γυναίκα και ο γιος του Παναγιώτη Λυμπερόπουλου παρέλαβαν τα αντικείμενα που βρέθηκαν στις τσέπες του: τη βέρα του, μια χρυσή καρφίτσα, ένα ρολόι, μια ατζέντα και κάποια χρήματα. Ο ίδιος ετάφη σε νεκροταφείο του Καναδά.

ΝΑ προσθέσω εδώ, ότι δεν έλειψαν, από την πρώτη μέρα και οι θεωρίες συνωμοσίας που ακολουθούν τέτοια τραγικά γεγονότα και βεβαίως από τις συνωμοσίες αυτές δεν απουσιάζουν οι... Εβραίοι!

ΑΥΤΑ για σήμερα για ένα μύθο που θα μας συνοδεύει για πολλούς ακόμα αιώνες. Γεια χαρά.

 neoskosmos com