Απέτυχαν οι απευθείας συνομιλίες ...

Παράταση στην καρκινοβασία, με εκ του σύνεγγυς, δίνει ο Αλεξάντερ Ντάουνερ - Ανοιχτή πρόσκληση για επιδιαιτησία απηύθυνε χθες ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ προς τις δύο πλευρές, ο οποίος προσδοκά σε πολυμερή διάσκεψη εντός του καλοκαιριού

ΣΥΜΦΩΝΙΑ στα «core issues» πριν από την Προεδρία εκτιμά ότι θα υπάρξει ο ΓΓ

Διά της μεθόδου του «shuttle diplomacy», που συνιστά, επί της ουσίας, εκ του σύνεγγυς συνομιλίες, θα συνεχίσουν οι διαπραγματεύσεις, τουλάχιστον για τις επόμενες δύο εβδομάδες. Αυτό γνωστοποίησε ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ Αλεξάντερ Ντάουνερ, σε δημοσιογραφική διάσκεψη που παρέθεσε χθες, κατά την οποία ανακοίνωσε, επίσης, τη φιλοδοξία του διεθνούς Οργανισμού να συγκαλέσει πολυμερή διάσκεψη εντός του καλοκαιριού. Ο Ντάουνερ έστειλε, ουσιαστικά, το μήνυμα ότι τα ΗΕ θεωρούν ότι είναι δυνατή μια λύση του Κυπριακού, αν και τα γεγονότα συνηγορούν προς το αντίθετο.

Το κλειδί στον Ντάουνερ

Με δεδομένο ότι, τουλάχιστον για τις επόμενες δύο εβδομάδες, οι συναντήσεις πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ του Δημήτρη Χριστόφια και του Ντερβίς Έρογλου έχουν αποκλειστεί, καθίσταται ξεκάθαρο πως οποιαδήποτε άποψη ανταλλαγεί ανάμεσα στις δύο πλευρές, το αμέσως επόμενο διάστημα θα… διακινηθεί με το «λεωφορείο» του Ντάουνερ. Αυτό θα επιτρέψει στον Ειδικό Σύμβουλο του ΓΓ να μεταφέρει, επί της ουσίας, τη δική του αντίληψη και ερμηνεία στον κάθε διαπραγματευτή, να καταθέτει γεφυρωτικές ιδέες στο τραπέζι, υπό διάφορα προσχήματα, να διανθίζει ή να διαφοροποιεί θέσεις της άλλης πλευράς, χωρίς άμεση διαδικασία επαλήθευσης αλλά και να δημιουργεί διλήμματα και επιπλέον πίεση στους δύο συνομιλητές, αφού, εκ των πραγμάτων, οι διαπραγματεύσεις θα διεξάγονται μέσα στις συνθήκες που επιθυμεί ο ίδιος.

Η διαδικασία αυτή δεν αποκλείεται να εμπλουτιστεί με επιδιαιτητικά στοιχεία, αφού θα είναι στη διακριτική ευχέρεια του Ειδικού Συμβούλου να αποφασίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα μεταφέρονται οι θέσεις έκαστης πλευράς. Ο πρότερος βίος του Αλεξάντερ Ντάουνερ, η σχέση του με τους Βρετανούς αλλά και η συχνή του τάση να υπεραμύνεται τουρκικών θέσεων, καθιστούν αυτή την εξέλιξη άκρως επικίνδυνη, καθώς θα έχει τον πλήρη έλεγχο της διαπραγμάτευσης στα χέρια του. Κι όλα αυτά, απηχούν βεβαίως και στους συνεργάτες του (η ομάδα Ντάουνερ έχει επιδείξει το πραγματικό της πρόσωπο στα διαρρεύσαντα έγγραφα), αν τελικά εκείνοι θα διεξάγουν τις εκ του σύνεγγυς, όπως άφησε σε κάποιο στάδιο ο Ειδικός Σύμβουλος να νοηθεί.

Λεωφορείο ο… πόθος

Ο Ντάουνερ ευελπιστεί ότι η τακτική τού «shuttle diplomacy» θα αποδώσει και θα δημιουργήσει τις συνθήκες για σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ο ίδιος, άλλωστε, είναι που παραδέχθηκε πως στην υφιστάμενη φάση δεν υπήρχαν οι προϋποθέσεις εκείνες που θα καθιστούσαν την έκβαση της πολυμερούς επιτυχή, καθώς δεν σημειώθηκε επαρκής πρόοδος στα ουσιώδη ζητήματα, γι’ αυτό και δεν ακολουθήθηκε η αρχική εκτίμηση των ΗΕ, ότι θα μπορούσε να συγκληθεί πολυμερής τον Απρίλιο ή τον Μάιο.

«Προφανώς ο ΓΓ δεν θα καλούσε μια τέτοια διάσκεψη, η οποία θα κατέληγε σε αποτυχία», δήλωσε. Ερώτημα παραμένει, βεβαίως, κατά πόσον η σύγκλιση στα «core issues» και μόνο είναι επαρκής βάση για τη διεξαγωγή πολυμερούς διάσκεψης. Το γεγονός παραμένει, ωστόσο, ότι, σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν χθες, τα ΗΕ επιθυμούν η διάσκεψη αυτή να γίνει.

Όπως είπε ο Ντάουνερ, συζήτησε με τον ΓΓ τις επιλογές που είχαν ενώπιόν τους, λόγω της διαμορφωθείσας κατάστασης. «Ο ΓΓ εκτιμά το γεγονός ότι και οι δύο ηγέτες θέλουν να καταλήξουν σε μια συμφωνία, τουλάχιστον στις κύριες πτυχές, πριν από την ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ από την Κύπρο και σίγουρα παραμένει φιλοδοξία του ΓΓ να συγκαλέσει μια πολυμερή διάσκεψη το καλοκαίρι, προκειμένου να ολοκληρωθεί η τελευταία φάση των συνομιλιών», ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι, για να συμβεί αυτό, οι δύο πλευρές πρέπει να συμφωνήσουν πάνω στη διαδικασία που θα ακολουθηθεί από εδώ και μπρος, σημειώνοντας πως με το «shuttle diplomacy» θα καταλήξουν στη διαδικασία που θα ακολουθηθεί και τον ακριβή τρόπο με τον οποίο θα τύχουν χειρισμού τα διάφορα θέμα. Η αναφορά του Ντάουνερ «τουλάχιστον στις κύριες πτυχές» ενδέχεται να παραπέμπει και σε κάποιου είδους σχεδιασμό για άτυπη διάσκεψη, κατά την οποία οι δύο πλευρές θα αναλάβουν δεσμεύσεις για παρακάτω ή θα καταλήξει σε ενδιάμεση συμφωνία, την οποία θα έχει ως βάση ο επόμενος διαπραγματευτής, νοουμένου ότι ο Δημήτρης Χριστόφιας δεν θα επαναδιεκδικήσει ή δεν θα επανεκλεγεί στην προεδρία.

Πρόταση επιδιαιτησίας

Ο Αυστραλός διπλωμάτης, ο οποίος προφανώς και γνωρίζει τις πρακτικές δυσκολίες, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό αυτό το καλοκαίρι θα είναι εποικοδομητική, ενώ δήλωσε πως εναπόκειται στις δύο πλευρές να αποφασίσουν κατά πόσον ο ΟΗΕ θα έπρεπε να διαδραματίζει κάποιον διαφορετικό ρόλο, για να υποβοηθήσει τη διαδικασία επίλυσης. Ο Ντάουνερ γνωρίζει ότι η επίτευξη συγκλίσεων θα είναι πολύ δύσκολη, ακόμα κι αν αποφασιστεί οριστική διαδικαστική αλλαγή, εξ ου και άρχισε να μιλά για διαφορετικούς ρόλους.

Η «ανοιχτή πρόσκληση», κάλλιστα, θα μπορούσε να αφορά σε επιδιαιτησία, σενάριο που ευνοεί η τουρκική πλευρά. Ο ΟΗΕ δήλωσε, πάντως, ότι δεν συντάσσεται με πλευρές, αλλά προσπαθεί να δώσει μια ρεαλιστική περιγραφή της κατάστασης ως έχει. Κληθείς να περιγράψει τι σημαίνει αυτό, είπε ότι συνήθως σημαίνει ότι συγκαλείται μια συνάντηση όταν υπάρχει κάτι ουσιαστικό που πρέπει να συζητηθεί και εφόσον έχει γίνει σωστή προεργασία και οι διαπραγματευτές πιστεύουν ότι μπορούν να καταλήξουν σε συγκλίσεις ή σε συμφωνία.

Παραδέχθηκε ήττα

Αυτό που ξεκαθάρισε ο Αλεξάντερ Ντάουνερ είναι πως δεν θεωρεί ότι θα ήταν αποδοτικός ένας νέος γύρος απευθείας διαπραγματεύσεων Χριστόφια - Έρογλου, γεγονός που συνηγορεί στην πρόθεση των ΗΕ να ακολουθήσουν απ’ εδώ και πέρα διαφορετικό διαδικαστικό μοντέλο. «Είναι ξεκάθαρο σ' εμένα και στους δύο ηγέτες ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν καταλήξει πρόσφατα σε αδιέξοδο», παραδέχθηκε ο Ντάουνερ. Διευκρίνισε ότι τα ΗΕ δεν θεωρούν πως αξίζει να υπάρξει προγραμματισμός νέων συναντήσεων μεταξύ των δύο πλευρών, «εκτός εάν υπάρξει ξεκάθαρη ένδειξη και από τις δύο πλευρές ότι υπάρχει κάτι ουσιαστικό στο οποίο θέλουν να καταλήξουν, σε μια συνάντηση των ηγετών». Τέτοια ένδειξη σαφώς και δεν υπάρχει, αφού τίποτα δεν έχει αλλάξει και δεν αναμένεται να αλλάξουν πολλά τις επόμενες δύο εβδομάδες.

Κατά τις πρωινές του συναντήσεις με τους δύο διαπραγματευτές, όπως γνωστοποίησε ο Ειδικός Σύμβουλος, τους διευκρίνισε ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η υφιστάμενη κατάσταση, χρησιμοποιώντας την έκφραση «business as usual». Η θέση για αναγκαία αλλαγή στη μεθοδολογία, ώστε να μπορεί να υπάρξει συνέχιση των συνομιλιών, ανήκει, βεβαίως, στην τουρκική πλευρά, η οποία το έθετε ως όρο εναλλακτικό της άμεσης πραγματοποίησης πολυμερούς διάσκεψης.

Ο Ντάουνερ προσπάθησε, πάντως, να διασκεδάσει τις -καθόλου τιμητικές για τον ΟΗΕ- εντυπώσεις τού εντελώς άγονου και αντιπαραγωγικού διαλόγου, σημειώνοντας ότι από τον Σεπτέμβριο του 2008 έχει σημειωθεί πρόοδος και έχουν καταγραφεί συγκλίσεις. Εξέφρασε, μάλιστα, την εκτίμηση πως είναι δυνατόν να υπάρξει συνολική συμφωνία, αλλά αυτό απαιτεί πολιτική βούληση από τις δύο πλευρές. Γι’ αυτό, τόνισε, δεν είναι η ώρα τώρα για να υπάρξει ένα παιγνίδι επίρριψης ευθυνών, λέγοντας πως θα υπάρχει αρκετός χρόνος για κάτι τέτοιο, αν καταρρεύσουν τελικά οι συνομιλίες.

Τους… τάιζε ιδέες στο Περιουσιακό

Ενδεικτικό της έλλειψης υπομονής από πλευράς Ντάουνερ, αλλά και της ανάγκης του για δικαιολόγηση των διαδικαστικών αλλαγών που μεθοδεύει, είναι η παραδοχή του ότι τα ΗΕ έριχναν ιδέες στο τραπέζι, παρά το γεγονός πως διευκρίνισε ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις ήταν, είναι και παραμένουν ενδοκυπριακού χαρακτήρα. Στο Green Tree, είπε, υπήρξε περιορισμένη πρόοδος και έκτοτε δεν έχει επιλυθεί κανένα πρόβλημα. Αν και οι «ιδέες για σκέψη», που παρουσίασαν τα ΗΕ στο Περιουσιακό έτυχαν υποδοχής και από τις δύο πλευρές, πρόσθεσε, τα δύο μέρη δεν έχουν φτάσει σε μια κοινή κατανόηση στο κεφάλαιο αυτό, παρά την πολύμηνη δουλειά που έγινε, επιβεβαιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον πραγματικό ρόλο των εμπειρογνωμόνων του Περιουσιακού.

Σημείωσε, παράλληλα, ότι παραμένουν σοβαρότατες αποκλίσεις στο ζήτημα της εκτελεστικής εξουσίας, αφού η ελληνική πλευρά επέμεινε ότι υπήρξε συμφωνία στις συνομιλίες Χριστόφια - Ταλάτ και η τουρκική ότι δεν επετεύχθη συμφωνία στο ζήτημα της διασταυρούμενης ψήφου. Ο Έρογλου, είπε, πρόσφατα απέστειλε επιστολή στον ΓΓ, αναφέροντας ότι θα μπορούσε να αποδεχθεί τη διασταυρούμενη ψήφο στο πλαίσιο μιας πολυμερούς διάσκεψης, μια αναφορά που, όπως είπε ο κ. Ντάουνερ, σημειώθηκε από τον κ. Μπαν. Αποκάλεσε, μάλιστα, το ενδιαφέρον της τουρκικής πλευράς για πολυμερή διάσκεψη «ενθουσιώδες», ενώ δεν παρέλειψε να επισημάνει τη δυσφορία της ελληνικής πλευράς, σε σχέση με το ενδεχόμενο να συγκληθεί πολυμερής, με άλυτες τις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού.

 sigmalive