Η Ευρώπη των χαμένων αξιών ...

Εν μέσω της πρωτοφανούς κρίσης που πλήττει πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης γιορτάστηκε την Τετάρτη 9 του Μάη η Ημέρα της Ευρώπης, που συμπίπτει με τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και τη νίκη κατά του ναζισμού. (Παρατηρητής Της Θράκης)

Πριν 62 χρόνια ακριβώς στο Παρίσι, ενώ πλανιόταν η απειλή ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου στον οποίο θα βυθιζόταν όλη η Ευρώπη, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν διάβασε στον διεθνή Τύπο μια δήλωση με την οποία καλούσε την Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες στη δημιουργία ενός υπερεθνικού ευρωπαϊκού οργάνου, επιφορτισμένου με τη διαχείριση της βιομηχανίας άνθρακα και χάλυβα, του τομέα ο οποίος την εποχή εκείνη ήταν η βάση όλης της στρατιωτικής δύναμης....

Από την Κοινότητα του Άνθρακα και Χάλυβα περάσαμε στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας του 1957, στην κοινή αγροτική πολιτική, στη νομισματική συνεργασία, στις άμεσες και καθολικές εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των αγαθών, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών, έως τον χώρο ελευθερίας, δικαιοσύνης, αλληλεγγύης, ασφάλειας και του ευρώ. Αυτές ήταν οι αξίες στις οποίες, θεωρητικά τουλάχιστον, στηρίχθηκε η Ευρώπη και λέμε θεωρητικά γιατί ερωτηματικό παραμένει αν σήμερα αυτές οι αξίες εξακολουθούν να βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής των ευρωπαίων ηγετών.

Ανάδειξη εγγενών αδυναμιών λόγω της οικονομικής κρίσης

Η οικονομική κρίση των τελευταίων δύο ετών δυστυχώς ανέδειξε ότι υπάρχουν εγγενείς αδυναμίες στο σύστημα πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε το ευρωπαϊκό όραμα. Οι κατακτήσεις που πέτυχε για κάποια χρόνια η Ευρώπη και αφορούσαν στη διαρκή ειρήνη, στην δημοκρατία, στη συνεργασία και στην αλληλεγγύη των χωρών έχουν ταραχτεί συθέμελα. Η σημερινή κατάσταση που επικρατεί δείχνει ότι η Ευρώπη έχει χάσει τον προσανατολισμό της, γιατί δείλιασε να κάνει όταν έπρεπε τα βήματα που ήταν απαραίτητα για την οικονομική και πολιτική της ολοκλήρωση. Η κρίση οδήγησε στην ραγδαία επιδείνωση των όρων διαβίωσης εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών και έχει οδηγήσει λαούς της Ευρώπης, κυρίως του νότου, σε εξαθλίωση.

Αναποτελεσματικός ο δρόμος της λιτότητας

Ο δρόμος της λιτότητας που επιβλήθηκε στον ευρωπαϊκό Νότο αποδείχθηκε αναποτελεσματικός. Αυτό ακούγεται καθημερινά τόσο από κορυφαίους παράγοντες της Ευρώπης όσο και από κορυφαίους οικονομολόγους, όπως ο Αμερικανός Νομπελίστας, Πολ Κρούγκμαν. Παρά τις συνεχείς αναφορές στην ανάπτυξη, αυτό που τελικά βλέπουμε να επαναλαμβάνεται συνεχώς είναι η επιβολή περαιτέρω περικοπών.
Δύο χρόνια και πλέον αφότου ξεκίνησε η ευρωπαϊκή κρίση χρέους, πρώτα στη χώρα μας, αλλά με προεκτάσεις οι οποίες έχουν φθάσει να απειλούν χώρες όπως η Γαλλία και η Ολλανδία, απουσιάζει ακόμα μια στρατηγική η οποία να δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα.
Η τακτική αντιμετώπισης της κρίσης μέχρι τώρα ήταν αφενός αποσπασματική και αφετέρου διστακτική. Αντιμετωπίζοντας την κάθε χώρα ως μεμονωμένο πρόβλημα, συγκαλύφθηκαν τα πραγματικά και σημαντικά ελλείμματα της νομισματικής ένωσης, ενώ απουσίαζε τόσο η πολιτική όσο και η δημοσιονομική ένωση. Με τις χρόνιες διαχειριστικές αδυναμίες του ελληνικού θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει εύλογη την αντίδραση των γερμανών πολιτικών και πολιτών σε μια αναδιανεμητική ένωση, όπου τα χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων θα χρηματοδοτούσαν διαρκώς τη μαύρη τρύπα του ελληνικού Δημοσίου. Όμως η λύση που επιλέχθηκε είναι μάλλον η λιγότερο αποτελεσματική. Η δημιουργία του προσωρινού μηχανισμού στήριξης απλώς δίνει ρευστότητα με αντάλλαγμα αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους, μεταφέροντας το πρόβλημα και τη λύση του στο μέλλον.
Ένας φαύλος κύκλος δηλαδή, όπου η δημοσιονομική λιτότητα φέρνει πιο μεγάλη ύφεση και μεγαλύτερα ελλείμματα, τα οποία αυξάνουν το δημόσιο χρέος. Η Ευρώπη σε αυτό το θέμα δείχνει να μη θέλει να ακολουθήσει την σωστή συνταγή για την επίλυση του προβλήματος που είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης μεταξύ κοινωνίας και αγοράς, αλληλεγγύη και αλλαγή της.

Το διακύβευμα της Ευρώπης

Η Ευρώπη έχει πρόβλημα. Η Ευρωζώνη έχει πρόβλημα. Το οικοδόμημα του ευρώ έχει πρόβλημα και μάλιστα πολύ μεγαλύτερο και σοβαρότερο από αυτό που ενδεχομένως θα προκαλέσει μια κατάρρευση της Ελλάδας ή μια έξοδος από την ΟΝΕ. Γιατί και οι άλλες χώρες της Ευρώπης έχουν πρόβλημα. Η Ισπανία καταρρέει και προσπαθούν να τη σώσουν με ενέσεις, όπως και η Ιταλία, η Ολλανδία, η Πορτογαλλία, η Γαλλία.

Η αντιμετώπιση των παραπάνω προκλήσεων προϋποθέτει μια νέα δημιουργική πολιτική σύνθεση των προοδευτικών δυνάμεων της Ευρώπης, όπως την οραματίστηκαν οι πατέρες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος στις αρχές της δεκαετίας του 50. Αυτό απαιτεί τη χάραξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο μιας ολοκληρωμένης πολιτικής εξόδου από την κρίση που θα δίνει έμφαση σε πολιτικές που στοχεύουν στην ανάπτυξη, την προώθηση της απασχόλησης, την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού και των οικονομικών ανισοτήτων.

Το διακύβευμα που έχει μπροστά της η Ευρώπη για να συνεχίσει να υπάρχει είναι η εμβάθυνση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος με δημοκρατία, αλληλεγγύη και ευθύνη. Διαφορετικά θα συνεχίσει να παραμένει περιχαρακωμένη στη λογική της απομόνωσης που ακολουθεί η κ. Μέρκελ και κανείς δεν γνωρίζει ποιο θα είναι το μέλλον της.

Παρατηρητής Της Θράκης - OnLine