Τι θα γίνει αν καταγγείλουμε το Μνημόνιο ...

Γράφει ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος* (postnews)

Σε μιαν Ελλάδα που τον Οκτώβριο 2009 χρωστούσε 340 δισεκατ. ευρώ, είχε 13% δημοσιονομικό έλλειμμα και 16,5% έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών της, ένας κύριος Γ. Α. Παπανδρέου θέλησε να γίνει πρωθυπουργός διαβεβαιώνοντας τον ελληνικό λαό ότι “λεφτά υπάρχουν” –την ώρα που ο απερχόμενος πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής τόνιζε προς κάθε κατεύθυνση πως, όχι μόνον λεφτά δεν υπάρχουν, αλλά η χώρα βρισκόταν σε φάση στάσης πληρωμών, η οποία έπρεπε να αποφευχθεί. Το 44% των Ελλήνων προτίμησε την σειρήνα του Γ. Α. Παπανδρέου και γύρισε επιδεικτικά την πλάτη στην Νέα Δημοκρατία. Από τότε μέχρι σήμερα, το αν η Ελλάδα υφίσταται οικονομικά, έστω και σε φάση λιτότητας, οφείλεται στην βοήθεια των εταίρων της και στα μνημόνια που έχει υπογράψει.

Επίσης, η χώρα έχει υπογράψει μία δανειακή σύμβαση η οποία, αν εφαρμοστεί και συνοδευτεί από μεταρρυθμίσεις, θα φέρει το 2020 την Ελλάδα σε κατάσταση που θα τής δίνει κάθε δυνατότητα να είναι αισιόδοξη για το μέλλον της.

Αν, όμως, υπακούοντας στις σειρήνες των νέων δημαγωγών και ψευδολόγων, η χώρα καταγγείλει αυτά που έχει υπογράψει, η καταστροφή είναι βέβαιη, όπως επισημαίνει η Alpha Bank στην τελευταία έκθεσή της. Δείτε ολόκληρο το κείμενο το οποίο δημοσιεύουμε, καθώς δίνει απαντήσεις σε πολλά από τα ερωτήματα που απασχολούν όλους μας.

Στις εκλογές της 6^ης Μαΐου 2012, τα δύο πρώην μεγάλα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας απέτυχαν να εξηγήσουν με αξιοπιστία στο εκλογικό σώμα την αναγκαιότητα της συνέχισης της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Ειδικότερα, τα κόμματα αυτά και η Τρόικα απέτυχαν να δώσουν στο εκλογικό σώμα ουσιαστική ελπίδα και προοπτική έγκαιρης εξόδου από την κρίση, παρά τα μεγάλα προβλήματα που έχει επισωρεύσει έως σήμερα η προσαρμογή, με την παρατεταμένη ύφεση, την μεγάλη μείωση των εισοδημάτων, το κλείσιμο καταστημάτων και επιχειρήσεων και την αύξηση της ανεργίας σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Το εκλογικό σώμα, το οποίο υπέστη τις επιπτώσεις της πλήρους ανατροπής των οικονομικών συνθηκών τα τελευταία δύο έτη –αφού θα έπρεπε να προσαρμοσθεί στα δεδομένα μιας οικονομίας με μειωμένο εισόδημα λόγω της ύφεσης κατά 20 δισεκατ. ευρώ περίπου και χωρίς τον καθαρό ξένο δανεισμό, που το 2009 έφθασε τα 35 δισεκατ. ευρώ–, βρέθηκε αντιμέτωπο με παραπλανητικές υποσχέσεις από άλλα κόμματα για άμεσες λύσεις μέσω της κατάργησης του Μνημονίου και των δανειακών συμβάσεων. Επιδιώχθηκε έτσι να δοθεί στο εκλογικό σώμα η εντύπωση ότι ανοίγει πλέον ο δρόμος για την διακοπή της λιτότητας και για επαναφορά μισθών, συντάξεων και της απασχόλησης, ενδεχομένως δε και του θεσμικού και οργανωτικού πλαισίου σε βασικούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, στα επίπεδα και στην κατάσταση τουλάχιστον του 2009, ή και καλύτερα.

Διαβεβαιώσεις, όμως, ότι μπορούμε να εφαρμόσουμε τις ανωτέρω πολιτικές και να παραμείνουμε ταυτοχρόνως στην Ζώνη του Ευρώ είναι εντελώς παραπλανητικές. Στην πραγματικότητα, η ακύρωση του Μνημονίου και των δανειακών συμβάσεων και, το σπουδαιότερο, η αντιστροφή της πολιτικής της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων οδηγεί την χώρα εκτός της Ζώνης του Ευρώ και επίσης εκτός της ΕΕ-27. Είναι απολύτως σωστό ότι δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός με τον οποίο μία χώρα μπορεί να εκδιωχθεί από την Ζώνη του Ευρώ. Ωστόσο, η όποια συζήτηση για δημιουργία κυβέρνησης με στόχο την απαλλαγή από το Μνημόνιο και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις δανειακές συμβάσεις οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αναγκαστική έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ με δική της πρωτοβουλία. Αυτό θα συμβεί διότι η ακύρωση της σημαντικής χρηματοδοτικής βοήθειας που μάς παρέχεται θα οδηγήσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εκτός του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και στην νομισματική (πληθωριστική) χρηματοδότηση των εκ νέου αυξανόμενων δημοσιονομικών μας ελλειμμάτων.

Ειδικότερα, αν η Ελλάδα καταφύγει στις ανωτέρω ενέργειες και ακυρώσει το δεύτερο Μνημόνιο και την δανειακή σύμβαση που το συνοδεύουν και, το σπουδαιότερο, αν εγκαταλείψει το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων, τότε θα χάσει τις σημαντικές ενισχύσεις που τής παρέχονται –οι οποίες, σημειωτέον, συνιστούν την μεγαλύτερη χρηματοδοτική ενίσχυση που έχει ποτέ δοθεί σε χώρα στα παγκόσμια χρονικά. Στην περίπτωση αυτή, η χώρα θα υποχρεωθεί σε “άτακτη χρεοκοπία” και ο ελληνικός λαός θα επωμισθεί ολόκληρο το κόστος της ουσιαστικής διάλυσης των βασικών θεσμών λειτουργίας της οικονομίας και το κόστος της εξόδου από μία κρίση που θα είναι πολύ πιο παρατεταμένη και θα λάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις.

Όπως επισημαίνει και ο οικονομολόγος κ. Γ. Επιτροπάκης, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, εάν το ελληνικό κράτος αθετήσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, πέρα από το ότι η χώρα για πάρα πολλά χρόνια θα βρεθεί στον μαύρο πίνακα των χωρών-μπατσακτσήδων, θα συμβούν και τα ακόλουθα:

• 1) Δεν θα λάβει την δεύτερη δόση της χρηματοδοτικής ενίσχυσης ύψους 29 δισεκατ. ευρώ, που προορίζεται σε μεγάλο βαθμό για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών σε αναπλήρωση των ζημιών που υπέστησαν από το PSI plus, που είχε ως συνέπεια την μείωση της αξίας των κρατικών ομολόγων που είχαν στο ενεργητικό τους κατά -75% περίπου. Εάν συμβεί αυτό, πώς θα γίνει η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών; Χωρίς τα κεφάλαια για την ανακεφαλαιοποίηση σε καθεστώς ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων οι ελληνικές τράπεζες και η ελληνική οικονομία είναι εκτεθειμένες σε μεγάλους κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση, το εκλογικό σώμα θα πρέπει να πληροφορηθεί ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν γίνεται με κεφάλαια του ελληνικού κράτους –τα οποία δεν υπάρχουν, αφού το ελληνικό κράτος έχει μόνον υποχρεώσεις– αλλά του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Τα κεφάλαια αυτά δίδονται μόνον υπό την προϋπόθεση της πιστής τήρησης του δεύτερου Μνημονίου Οικονομικής Πολιτικής.

Σε κάθε περίπτωση, τα κεφάλαια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κρατικοποίηση των ελληνικών τραπεζών διότι, αν αυτό γίνει, οι δανειστές μας, δικαίως, θα τα θεωρήσουν “δανεικά και αγύριστα”. Επομένως, δικαίως, δεν θα τα διαθέσουν. Σημειώνεται ότι το όλο εγχείρημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε, με την έξοδό μας από την κρίση, να επιστραφούν τα κεφάλαια αυτά στους δανειστές μας, με τις τράπεζες να παραμένουν ιδιωτικές και όχι κακοδιοικούμενες υπό κρατικό έλεγχο, έτσι ώστε να μην υπάρξει διόγκωση του δημοσίου χρέους –η εξυπηρέτηση του οποίου θα βαρύνει όλους τους φορολογουμένους.

• 2) Θα διακοπεί οριστικά η χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ, με απώλεια ρευστότητας για την ελληνική οικονομία ύψους άνω των 130 δισεκατ. ευρώ. Στο τέλος Μαρτίου 2012 το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ανερχόταν σε 165,3 δισεκατ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο των δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ανερχόταν στα 245,1 δισεκατ. ευρώ. Απόψεις σύμφωνα με τις οποίες τα 165 δισεκατ. ευρώ των χρημάτων των καταθετών στις τράπεζες θα χρησιμοποιηθούν για την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών εκφράζουν παντελή άγνοια της πραγματικότητας. Από δε πολιτικής πλευράς, αποτελούν συνειδητή προσπάθεια εξαπάτησης της κοινής γνώμης, η οποία δυστυχώς αγνοεί και μεγάλα κομμάτια της πραγματικότητας. Με άλλα λόγια, η τακτική αυτή ίσως να είναι ακόμα πιο εγκληματική στην παρούσα φάση από την αντίστοιχη του Γ. Παπανδρέου το 2009.

Επισημαίνεται για πολλαπλή φορά ότι πρόσθετα δάνεια δεν μπορούν να δοθούν εάν δεν επιστρέψουν οι καταθέσεις που έχουν φύγει από το τραπεζικό σύστημα. Η διατήρηση των χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στο σημερινό υψηλό επίπεδο σε σχέση με τις σημαντικά μειωμένες καταθέσεις είναι έως σήμερα δυνατή διότι υπάρχει η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, σε μεγάλο βαθμό με εγγυήσεις του Δημοσίου. Εάν η χώρα περιέλθει σε κατάσταση “άτακτης χρεοκοπίας”, τότε οι εγγυήσεις του ελληνικού Δημοσίου θα έχουν μηδενική αξία και η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα θα μειωθεί αυτόματα κατά το ποσόν που δεν θα καλύπτεται πια με την χρηματοδότηση από την ΕΚΤ. Εάν ανατραπούν τα βασικά μέτρα μειώσεως των πρωτογενών ελλειμμάτων της γενικής κυβέρνησης, που ανέρχονταν στα 5,2 δισεκατ. ευρώ το 2011, το έλλειμμα αυτό θα αυξηθεί και πάλι σημαντικά –πιθανότατα σε επίπεδα άνω των 10 δισεκατ. ευρώ το 2012. Σημειώνεται η ήδη σημαντική πτώση των καθαρών εσόδων του ΤΠ τον Απρίλιο του 2012, η οποία προφανώς θα συνεχιστεί και στους επόμενους μήνες εάν η ακυβερνησία της χώρας συνεχιστεί. Χωρίς δυνατότητα δανεισμού από την τρόικα, από πού θα καλυφθούν αυτές οι δαπάνες;

Σχετικά με το θέμα αυτό η αριστερή πλευρά των αντιμνημονιακών θεωρεί ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί με την υψηλή φορολόγηση των περιουσιών των μεγάλων επιχειρήσεων και των πλουσίων, που αναγκαστικά θα πληρώσουν τον λογαριασμό. Επικαλούνται σχετικά τα παραδείγματα της Γερμανίας μετά τον Πόλεμο. Από την άλλη μεριά, η δεξιά πτέρυγα των αντιμνημονιακών σημειώνει την δυνατότητα μείωσης των εξόδων του ελληνικού Δημοσίου για προμήθειες, αναλώσιμα, αμοιβές επιτροπών, καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα και τηλεπικοινωνίες κατά 5 δισεκατ. ευρώ σε δύο έτη (επιπλέον της μείωσης που σημειώθηκε την περίοδο 2010-2011), δηλαδή, από τα 7,3 δισεκατ. που ήταν το 2011, στα 2,4 δισεκατ. ευρώ το 2013. Επίσης, σημειώνουν ότι υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης των υπόλοιπων κοιμώμενων λογαριασμών στις τράπεζες, ύψους τουλάχιστον 15 δισεκατ. ευρώ. Επιπλέον, προβάλλουν την δυνατότητα διαζευκτικών πηγών χρηματοδότησης από την Κίνα, την Ρωσία και άλλες χώρες, πηγές για κάλυψη των ελλειμμάτων που θα παρουσιαστούν βραχυπρόθεμα –αρκεί, βέβαια, να δεχθούν να μάς χρηματοδοτήσουν χωρίς τόκους και ανατοκισμούς.

Όλα αυτά συνιστούν μία πιο σύγχρονη εκδοχή του “λεφτά υπάρχουν”, που αν γίνει πράξη θα έχει τεράστιο κόστος για την ελληνική οικονομία. Διότι, θα έχει ως συνέπεια την “άτακτη χρεοκοπία” και την έξοδο της χώρας από το Ευρώ και ουσιαστικά την πλήρη αποσύνθεση της ελληνικής οικονομίας και της χώρας ως σύνολο. Ήδη, η συνεχιζόμενη ακυβερνησία και οι ανεξέλεγκτες δηλώσεις περί καταργήσεως του Μνημονίου και των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων, καθώς και περί κρατικοποιήσεως των τραπεζών, έχουν διαταράξει για μία ακόμη φορά το οικονομικό κλίμα στην χώρα και είναι πολύ πιθανόν ότι θα συμβάλουν στην αδυναμία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2012 και στην ανάγκη για νέα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής εις βάρος αυτών των ίδιων των πολιτών που αναζητούν σανίδα σωτηρίας σε κόμματα που υπόσχονται εύκολες και ανέξοδες λύσεις.

Αυτή την φορά η δημοσιονομική προσαρμογή δεν εξαρτάται από το κόμμα που βρίσκεται ή θα βρεθεί στην εξουσία. Είναι υποχρεωτική διότι οι εγχώριες δημόσιες δαπάνες προσδιορίζονται αυστηρά από τα δημόσια έσοδα από φόρους και από εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία. Δυνατότητα δανεισμού από το εξωτερικό δεν υπάρχει πια και τα αντιμνημονιακά κόμματα κάνουν ό,τι μπορούν για να θέσουν μονίμως την Ελλάδα εκτός των διεθνών αγορών χρηματοδότησης. Επομένως, μόνον τα εγχώρια κρατικά έσοδα υπάρχουν και αυτά θα αυξηθούν αν ανακάμψει η ελληνική οικονομία και αν υπάρχουν επιχειρήσεις και τράπεζες που θα θελήσουν να συνεχίσουν την δραστηριότητά τους στην Ελλάδα.

Αν όλα αυτά κάποιοι δεν τα καταλαβαίνουν, λυπούμεθα πολύ γι’ αυτούς και τα παιδιά τους. Τί άλλο να πούμε;

 *Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος είναι δημοσιογράφος. Επίτιμος διεθνής πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και πρώην πρόεδρος της ΈΣΠΗΤ.

postnews