Η «άγρια» λύση: είναι εναλλακτικό σενάριο;

Κοιτώντας a posteriori το χρονικό της ελληνικής υπόθεσης χρέους, θα μπορούσαμε εύκολα να απαριθμήσουμε συντονισμένες ευρωπαϊκές προσπάθειες ενίσχυσης ενός «άτακτου» οικονομικού σχηματισμού.

Σε ένα περίεργο αμάλγαμα αποτελούμενο από προσεκτικά «σκηνοθετημένες» κινήσεις διάχυσης πληροφορίας στην ελληνική σκηνή, σενάρια τρόμου, αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις, εναλλακτικές προτάσεις διακυβέρνησης, εθνικούς σωτήρες, μηχανισμούς χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, φορολογικές επιδρομές, ύφεση και ανεργία, η μόνη μεταβλητή που συνέχισε να τροφοδοτείται συστηματικά ήταν τα επιτόκια.

Πολυδιάστατο εργαλείο νομισματικής πολιτικής που δυστυχώς υποβαθμίστηκε στα πλαίσια της μονοδιάστατης και εξαιρετικά μονότονης συνταγής αντιμετώπισης του δημοσίου χρέους των κρατών μελών της ΕΕ.

Παράδειγμα αποτελεί η εμφάνιση επιθετικών επιτοκιακών σπιράλ κατά τη διάρκεια εφαρμογής σχεδίων διάσωσης καθώς και ο επιτελικός τους ρόλος στην επιτάχυνση σεναρίων χρεοκοπίας (βλέπε Ελλάδα). Στην απόφαση της 20ης Ιουλίου 2012 της ΕΚΤ για διακοπή αποδοχής των ελληνικών ομολόγων ως εγγυήσεων (με εφαρμογή από την 25/07), αναδύεται η απεγνωσμένη προσπάθεια της Ευρώπης να επαναφέρει τους μηχανισμούς της σε ισορροπία, που όπως όλα τα στοιχεία δείχνουν θα είναι προσωρινή και ασταθής.

Ερωτηματικά δημιουργούνται για το κατά πόσο η ΕΚΤ σε αυτήν την κίνηση της έλαβε υπόψη τις δομικές ατέλειες της ΕΕ. Γεγονός το οποίο αν όντως συνέβαινε, ομολογώ, θα επέφερε ουσιαστικότερο αποτέλεσμα στις επιλογές της.

Δυστυχώς αντιλαμβάνομαι ότι, εν μέσω πλήρους άγνοιας αιτίας και αιτιατού, ο ολοένα και δυναμικότερος χαρακτήρας των παρεμβάσεων της ΕΚΤ στα ελληνικά δρώμενα φαίνεται ότι προσδιορίζεται αποκλειστικά από την αναποτελεσματικότητα της επιχειρούμενης σταθεροποιητικής πολιτικής.

Είναι κοινός τόπος στους ευρωπαϊκούς κύκλους ότι αυτό που έχει ανάγκη η Ευρώπη τώρα, είναι να σταματήσει να περιθάλπει «ζημιογόνες», μη-ανταποδοτικές αλληλεξαρτήσεις και να μεταπηδήσει σε ένα νέο περιβάλλον με δυνατότητα να αντιστέκεται σε έντονα σοκ. Αυτή η τάση μπορεί να αποκρυσταλλωθεί στην καινούργια πραγματικότητα που αρχίζει να ξετυλίγεται.

Στα πάγια προειδοποιητικά μηνύματα που στέλνονται προς την Ελλάδα για τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, έρχεται να προστεθεί η απόφαση των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης για τη βοήθεια μέχρι 100 δις προς τις ισπανικές τράπεζες συνοδευόμενη από τον επικουρικό-εποπτικό ρόλο του ΔΝΤ.

Έχει όμως βραχυχρόνια μνήμη όποιος λησμονεί τις δυναμικές που οδήγησαν το ελπιδοφόρο ευρωπαϊκό οικοδόμημα σε αδιέξοδο και οι οποίες αν συνεχίσουν να ορίζουν τη νέα προσπάθεια αναδιάταξης θα επιταχύνουν την πορεία που τόσο καιρό προσπαθούν να αποφύγουν οι εταίροι μας.  

 

Κατερίνα Κύρτσου 

Επικ. Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας & University of Strasbourg, University of Paris 10, ISC-Paris.   

tovima gr