Στο στόχαστρο οι νέοι…

Του Χρήστου Μασσαλά
(proinoslogos)
Η σύγκριση με τις περασμένες γενιές είναι συνεχής και μάλιστα αβασάνιστη, ίσως για να ελαττώσουμε το βάρος της ευθύνης για τον κόσμο που παραδώσαμε στη βιολογική μας συνέχεια!
Σπάνια μπαίνουμε στον κόπο να σκεφτούμε πως η ηθική των σημερινών παιδιών, είναι ίσως πιο υγιής από αυτήν που συνόδευσε τα στάδια της ωριμότητάς μας. Το κυρίαρχο στην εποχή μας ήταν η εμπέδωση του ότι οι μεγαλύτερες αρετές για την επιβίωσή μας είναι η υπακοή και η υποκρισία και το «μέσον» η ασφαλής δυνατότητα βολέματος.

Η σημερινή νεολαία ανακάλυψε την αντίρρηση της συνείδησης, την ειλικρίνεια ως τρόπο ζωής, την ικανότητα να στηρίζεται στις δυνάμεις της, την ανθρώπινη αδυναμία, το θάρρος να σκέπτεται φωναχτά…
Αλήθεια, πώς είναι δυνατόν σήμερα να μιλάμε για απώλεια ηθικής, όταν οι αξίες περιορίζονται στη δυνατότητα απασχόλησης, την ταχύτητα, τον ατέλειωτο ανταγωνισμό, την απομάκρυνση από τη φύση! Είναι ίσως προτιμότερο να καθίσουμε στα θρανία των μαθητών, να διδαχτούμε από τις στάσεις τους και  να εξηγήσουμε τις ευθύνες μας.
Αντί να κατηγορούμε τους νέους για έλλειψη ηθικής, είναι προτιμότερο να αναρωτηθούμε για τη δική μας ικανότητα να τους προσφέρουμε ευγενή κίνητρα, για τη βούληση να οικοδομήσουμε κάτι διαφορετικό από μια θορυβώδη και πολύχρωμη κοινωνία, της αδιαφορίας και της αβεβαιότητας. Είναι καιρός να μιλάμε για ευθύνη, τη δική μας ευθύνη και το οφειλόμενο  χρέος απέναντι στα παιδιά μας. Η αβεβαιότητα της εποχής μας έχει περιορίσει τον ορίζοντα της νεολαίας και οι περασμένες γενιές αναζητούμε αλλού αιτίες για το άγχος, το βασικό συστατικό που υποθηκεύει την ύπαρξή μας.
Το μήνυμα για το μέλλον το μεταφέρει η νεολαία. Μια νεολαία που τα μέλη της επικοινωνούν ελάχιστα (περίπου επτά λεπτά την ημέρα, όπως έχει διαπιστωθεί από σχετική έρευνα) με τους γονείς τους, δεν ενθουσιάζονται από το σχολείο, ανάγουν την παρέα ως κέντρο της ζωής και φυλακίζονται σε ευτελείς φοβίες, απομιμήσεις και κοινοτοπίες.
Είναι ανάγκη να επενδύσουμε στο μέλλον μας και κατά συνέπεια στους φορείς του, τους νέους.  Για το σκοπό αυτό πρέπει να μεταρρυθμίσουμε τις δομές μας, να αναδείξουμε την παιδεία ως ύψιστο αγαθό, να απαλλαγούμε από την παραπαιδεία, να τονώσουμε το κύρος του δασκάλου-παιδαγωγού, αναζητώντας αυστηρές παιδαγωγικές προσεγγίσεις για την επιλογή του, να ενισχύσουμε τη φυσική εμπειρία και τη διάθεση για χαμόγελο, να ελαττώσουμε την ταχύτητά μας, να επιβραβεύσουμε τη σεμνότητα, να κάνουμε την τεχνολογία υπηρέτη του ανθρώπου, να καλλιεργήσουμε την αισθητική, την αγάπη στο βιβλίο, την ελευθερία, την κριτική διάθεση.
Πρέπει να πείσουμε ότι η ζωή είναι γεμάτη γοητεία και απρόβλεπτη περιπέτεια. Μόνο η έλλειψη φαντασίας και θάρρους συσκοτίζει την απεραντοσύνη της.
Πρέπει να πείσουμε τις πολιτικές ηγεσίες να δείξουν ενδιαφέρον όχι μόνο για το κατά κεφαλή εισόδημα, αλλά κυρίως για το κατά κεφαλήν περιεχόμενο...
Στην πορεία μας η προσωπική βελτίωση είναι το μόνο πράγμα που έχει διάρκεια και εξάρτηση, κυρίως, από τον εαυτό μας.  Και  πρέπει να θυμόμαστε ότι επειδή η ζωή δεν πρόκειται να προσαρμοστεί στα μέτρα μας, χρειάζεται εμείς να προσαρμοστούμε σ’ αυτή.  Η επιτυχία χτίζεται από μας τους ίδιους και είναι το σταυροδρόμι όπου συναντιούνται τα όνειρα με τη σκληρή δουλειά και την υπευθυνότητα. Ό, τι δεν απορρέει από το περιεχόμενο της κεφαλής μας, τη δουλειά μας, το σεβασμό μας στον Άλλο και την ιδιότητα του πολίτη, δεν οδηγεί στην ομορφιά της ζωής. Το σπουδαιότερο είναι να συγκινείσαι, να αγαπάς, να ελπίζεις, να πάλλεσαι, να ζεις...
Μέσα από τα ερείπια που γέννησε η κρίση μπορεί να αναγεννηθεί η ελπίδα, η μόνη αντίσταση στην κρίση…
✴✴✴
* Ο Καθηγητής κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι πρώην Πρύτανης
E-mail: cmasalas@cc.uoi.gr
proinoslogos
1/9/12