Το Αιγαίο, το πετρέλαιο και η κοινή εκμετάλλευση

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΙΩ. ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ καθηγητή πανεπιστημίου, προέδρου της Χαλυβουργικής*

-

Η ερώτηση είναι δύσκολη και η απάντηση που θα έδινε κάθε Ελληνας θα ήταν μάλλον αρνητική. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι όπως εδώ και πολλές δεκαετίες. Αλλάζουν συνεχώς προς το καλύτερο και οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες έχουν βελτιωθεί πολύ, από τότε μάλιστα που στην ηγεσία της γείτονος υπάρχει ένας προοδευτικός ηγέτης, ο Ταγίπ Ερντογάν.

Είναι βέβαιο ότι θα άξιζε τον κόπο να αναλάβει η χώρα μας να κάνει ένα πρώτο βήμα προς μια προσέγγιση με την Τουρκία σχετικά με το θέμα της εκμετάλλευσης του πετρελαίου και αερίου του Αιγαίου, μια και για την ώρα η ύπαρξη της υφαλοκρηπίδας δεν επιτρέπει να αναμένεται από τη χώρα αυτή να αναλάβει μια τέτοια πρωτοβουλία.

Είναι πράγματι γεγονός ότι το Αιγαίο κρύβει στα σπλάχνα του πλούσια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, που η εκμετάλλευσή τους θα έλυνε μελλοντικά τα οικονομικά μας προβλήματα και θα συνέβαλλε πολύ στην άνοδο του βιοτικού μας επιπέδου.
Το ερώτημα είναι: Γιατί δεν προχωρούμε σε κάποια πρωτοβουλία εκμετάλλευσης του θαλάσσιου αυτού πλούτου; Απλούστατα γιατί α) οι ξένες δυνάμεις, που ουσιαστικά μας κυβερνούν όπως πάντα, δεν το εγκρίνουν, και β) γιατί θα νιώσουμε δυνατοί, κάτι που δεν το θέλουν.
Ενα δεύτερο ερώτημα είναι για το τι θα μπορούσαμε να πράξουμε αν είχαμε ανεξάρτητη πολιτική και λειτουργούσαμε για το συμφέρον μας και μόνον. Απλούστατα θα συνεργαζόμασταν ακόμη και με το διάβολο, προκειμένου να διασφαλίσουμε ένα μεγάλο μερίδιο από την εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου μας.
Είναι βέβαιο ότι αν προτείναμε στη γείτονα χώρα να συμπράξουμε στην εκμετάλλευση αυτού του πλούτου, και μάλιστα υπό τη σημερινή ηγεσία του προοδευτικού Ταγίπ Ερντογάν, θα λύναμε τα εξής σημαντικά ζητήματα: 1) μια παντοτινή ειρήνη στο Αιγαίο (το πιο βασικό από όλα), 2) τη συνεργασία με ένα κράτος που διαθέτει μια πολύ καλή διοικητική οργάνωση, 3) μια άνευ προηγουμένου μείωση των εξοπλισμών** και 4) μια πολιτική και οικονομική ευημερία για το λαό μας.
Ας μην ξεχνάμε ότι αν κάποτε -και δεν είναι διόλου ανέφικτο- η Τουρκία γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο όρος υφαλοκρηπίδα δεν θα υφίσταται. Να θυμίσω ότι κάτι παρόμοιο συνέβη στο παρελθόν ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία. Για αιώνες ολόκληρους, οι δύο αυτές χώρες βρίσκονταν σε διαρκείς πολέμους και το μίσος ανάμεσα στους δύο λαούς ήταν φοβερό. Οι Γάλλοι μάλιστα χαρακτήριζαν τους Γερμανούς βαρβάρους (στα γαλλικά «bauches»). Να θυμίσω ακόμη ότι μέσα στον 20ό αιώνα υπήρξαν δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι ανάμεσά τους, με κατάληψη μάλιστα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και του Παρισιού από τα ναζιστικά στρατεύματα. Και όμως, μετά τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι δύο αυτές χώρες διαβιούν ειρηνικά μεταξύ τους.
Αν κάποιος ταξιδεύει σιδηροδρομικώς από τη Γερμανία προς τη Γαλλία, θα διαπιστώσει ξαφνικά να τον προσπερνούν μεγάλες γαλλικές διαφημιστικές πινακίδες.
Με άλλα λόγια, θα έχει εισέλθει στη Γαλλία, χωρίς κανέναν έλεγχο, χωρίς καμιά τελωνειακή δυσκολία, όπως γινόταν παλιά. Γιατί να μη γίνει το ίδιο σήμερα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, έστω και αν η τελευταία δεν έχει ακόμη εισέλθει στην Ε.Ε. Για το λόγο αυτό, όμως, απαιτείται η ύπαρξη ενός μεγάλου ηγέτη, όπως ήταν κάποτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Να σημειωθεί ότι ο ηγέτης αυτός, αρκετά χρόνια μετά την καταστροφή της Σμύρνης, συνεργαζόταν στην εξωτερική πολιτική με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Μάλιστα, είχε τόσο καλές σχέσεις μαζί του, που κάποια στιγμή είχε προτείνει για τον τελευταίο να λάβει το Νόμπελ Ειρήνης!
Αυτό επιβάλλει η διεθνής διπλωματία, που τόσο κατείχε ο αλησμόνητος Ε. Βενιζέλος. Ενας μεγάλος ηγέτης, πράγματι, που αν τον ακούγαμε τότε, ποτέ δεν θα φτάναμε στην καταστροφή της Σμύρνης, της όμορφης αυτής πόλης, το Παρίσι της Ανατολής. Πράγματι, χρειάζεται η ύπαρξη μιας παρόμοιας προσωπικότητας, που δυστυχώς δεν διαθέτουμε σήμερα. Είναι βέβαιο ότι αν επιθυμούσαμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν (και το τονίζω αυτό, γιατί τα πράγματα έχουν αλλάξει εντελώς εδώ και λίγα χρόνια, χάρη στη μεγάλη προσωπικότητα αυτού του μεγάλου ηγέτη), το αποτέλεσμα θα ήταν επωφελές και για τους δύο γειτονικούς λαούς, αφού θα είχαν εξασφαλιστεί: α) μια παντοτινή ειρήνη, όπως ήδη αναφέρθηκε, μέσα στο πάντοτε ανήσυχο Αιγαίο, και β) ένας υποθαλάσσιος πλούτος για το λαό μας, που θα άλλαζε το επίπεδο της ζωής του.
Ερώτημα: Μέχρι τότε να περιμένουμε μήπως εμφανιστεί και πάλι ένας μεγάλος ηγέτης σαν τον Ε. Βενιζέλο; Δύσκολα το βλέπω. 

* Καθηγητής Αρχαίας και Σύγχρονης Μεταλλουργίας και Τεχνολογίας και πατέρας του Γιάννη Βαρουφάκη.
** Η Ελλάδα έρχεται 2η στους εξοπλισμούς ανάμεσα στα 27 μέλη του ΝΑΤΟ!... 
 .enet.gr
28/2/13