Η χρήση μη συμβατικών όπλων στο διεθνές δίκαιο.

Όσον αφορά στην απαγόρευση χρήσης χημικών όπλων, η σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ αποτελεί το κυριότερο όπλο στην προσπάθεια δημιουργίας ενός κόσμου χωρίς χημικά όπλα
Το πρόσφατο τραγικό περιστατικό στη Συρία με τη χρήση χημικών όπλων φέρνει στην επιφάνεια το μείζον ζήτημα της χρήσης μη συμβατικών όπλων στο διεθνές δίκαιο και την άρρητη αναγκαιότητα πλήρους εφαρμογής των κανόνων του διεθνούς δικαίου στο προκείμενο θέμα. Τονίζεται εξυπαρχής ότι η διασπορά και χρήση όπλων μαζικής καταστροφής ή μη συμβατικών όπλων αποτελεί σήμερα μια ιδιαίτερα σοβαρή απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, όπως άλλωστε έχει πολλάκις λεχθεί από τα όργανα και τους φορείς του διεθνούς δικαίου.
Το διεθνές δίκαιο παρέχει τα νομικά όπλα για την απαγόρευση της διασποράς και χρήσης μη συμβατικών όπλων τόσο σε συμβατικό αλλά και σε εθιμικό επίπεδο, ιδιαίτερα στα πλαίσια του έργου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και της έννοιας του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου. Διάφορες Συμβάσεις του ΟΗΕ ασχολούνται με τα ζητήματα που προκύπτουν από τη διασπορά και χρήση μη συμβατικών όπλων ή όπλων μαζικής καταστροφής, όπως για παράδειγμα η Συνθήκη Μη Διασποράς των Πυρηνικών Όπλων του 1968, η οποία αποτελεί μιαν από τις πλέον ευρέως προσυπογραμμένες συνθήκες του κόσμου, η Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών η οποία συνήφθη το 1996, η Σύμβαση για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων του 1993 και η Σύμβαση για την Απαγόρευση των Βιολογικών και Τοξικών Όπλων του 1972. 


Η απαγόρευση
Όσον αφορά στην απαγόρευση χρήσης χημικών όπλων, η σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ αποτελεί το κυριότερο όπλο στην προσπάθεια δημιουργίας ενός κόσμου χωρίς χημικά όπλα. Η δε Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μάλιστα αναγνωρίσει τη σημασία αυτή και έχει υιοθετήσει συγκεκριμένη στρατηγική κατά της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής με στόχο την προώθηση του οικουμενικού χαρακτήρα της Σύμβασης για τα Χημικά Όπλα, τη στήριξη της πλήρους εφαρμογής της Σύμβασης από τα κράτη-μέλη της Ένωσης, τη διεθνή συνεργασία στον τομέα των χημικών δραστηριοτήτων και την παροχή στήριξης για τη δημιουργία ενός συνεργατικού πλαισίου μεταξύ της χημικής βιομηχανίας, του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων και των Εθνικών Αρχών (Κοινή δράση 2007/185/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 19ης Μαρτίου 2007). 

Ως χημικά όπλα ορίζονται, σύμφωνα με το Άρθρο ΙΙ, παράγραφος 1 της Σύμβασης για τα Χημικά Όπλα, οι τοξικές χημικές ουσίες, εκτός κι αν προορίζονται για σκοπούς που δεν απαγορεύονται στο πλαίσιο της Σύμβασης, ή/και τα πυρομαχικά και οι συσκευές τους που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την πρόκληση θανάτου ή άλλης βλάβης μέσω των τοξικών ιδιοτήτων αυτών των τοξικών χημικών ουσιών, ή/και κάθε είδος εξοπλισμού που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τη χρήση τέτοιων πυρομαχικών ή συσκευών. Ως τοξικά χημικά ορίζονται, σύμφωνα με το Άρθρο ΙΙ, παράγραφος 2 της Σύμβασης, τα χημικά τα οποία, μέσω χημικής δράσης σε οργανισμούς, μπορούν να προκαλέσουν τον θάνατο, προσωρινή ανικανότητα ή μόνιμη βλάβη στον άνθρωπο ή στα ζώα. Η διεθνής κοινότητα, στα πλαίσια των αρχών, αξιών και κανόνων που ορίζουν τη λειτουργία της όπως αυτά εμπερικλείονται στον Καταστατικό Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, θα πρέπει να λαμβάνει πάντοτε, αλλά και στην περίπτωση χρήσης χημικών οπλών στη Συρία, εάν αυτό αποδειχτεί από τη σχετική Επιτροπή του ΟΗΕ, τέτοια μέτρα που να προωθούν την καταπολέμηση της χρήσης μη συμβατικών όπλων.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας 
sigmalive.com/simerini
30/8/13